> > Verandering van spijs doet eten

Verandering van spijs doet eten

Als natuurfotograaf probeer ik steeds opnieuw mijzelf te prikkelen om in eerste instantie fotograaf te zijn: dat betekent dat het beeld, de grafische kwaliteit en de creativiteit de eerste prioriteit is en dat het onderwerp in feite van secundair belang is. Of het nu een bloem, een libel of een landschap is: het beeld moet aantrekkelijk zijn en sfeer over brengen. Maar ja, mijn fotografie werd geboren uit liefde voor de natuur en als persoon die geboeid is door de natuur in al zijn veelzijdigheid wil ook het soorten jagen blijven trekken: zelfs als ik weet dat bepaalde soorten erg lastig 'mooi' te fotograferen zijn. Dus na heel wat ochtenden vlak bij huis op jacht te zijn geweest naar sfeervolle beelden was het de hoogste tijd voor iets nieuws: weer eens ouderwets op soortenjacht. Verandering van spijs doet eten!

Al enkele jaren probeer ik de zeldzame, en bovendien prachtig gekleurde zuidelijke glazenmaker vast te leggen. Tot nog toe ving ik achter het net, het beestje was niet ter plaatse waar hij door anderen gezien was of het lukte niet vanwege praktische redenen om op jacht te gaan. Na meerdere mislukte pogingen was ik dit jaar vastberaden om de soort in beeld te vangen. En als dat betekend dat ik naar Zeeland moet dan ga ik naar Zeeland, ook al is dat echt de meest verre uithoek van ons kikkerlandje vanuit Zwolle gezien. En laat er nou net in Zeeland, tegen de Belgische grens aan, een territoriaal mannetje zuidelijke glazenmaker zijn gespot.

Enigszins gespannen was het afgelopen week dan zo ver: samen met een goede vriend stap ik in de auto, zo'n lang eind rijd je liever niet alleen. Zou het lukken? Zou hij er nog zitten? Onderweg zitten we lekker te dagdromen over het beestje en krijgt mijn soortenjaag instinct weer een leuke boost: in Zeeland zien we in een klaverblad van de snelweg bij een poeltje al 6 kleine zilverreigers: een soort die typisch is voor de kust en ik in de omgeving van Zwolle eigenlijk nooit tegenkom. Uiteindelijk komen we ter plekke aan bij de locatie waar het beestje gespot was. Het poeltje dat op de satellietbeelden goed te zien was blijkt volledig droog te staan, dat maakt het gelijk tot perfect habitat voor de wenssoort. En eigenlijk kunnen we direct een rondedansje doen: een kleine, helderblauwe glazenmaker vliegt trouw heen en weer in een felle vlucht, precies op de locatie waar hij eerder ook gemeld was.

*klik* *klik* *klik*

Eerst even 100% zeker zijn: inzoomen op de min of meer scherpe beelden. En ja hoor, onmiskenbaar! Het is m! Wohooooo!

Maar dan komt het harde werken: het wordt deze dag 35 graden en er is hoog op wat sluierbewolking om de zon een beetje te dimmen. En hoewel de soort bekend staat als rustige vlieger die soms lange tijd stil hangt in de lucht vliegt ons exemplaar onrustig en doorgaans erg snel heen en weer. De camera gaat op burst modus, de lens blijft op handmatig scherpstellen staan en ik probeer alvast scherp te stellen op de afstand die meestal tussen mij en mijn onderwerp zit. Op zo'n 3 meter afstand patrouilleert het mannetje onafgebroken heen en weer. 100 foto's en een uur verder heb ik nog niet echt iets bruikbaars: ondanks de 150mm macro met een 1.4 converter hebben de scherpe beelden een (te) forse crop nodig en is de achtergrond van riet storend omdat het beestje langs de rietkraag vliegt. Waarom heb ik geen 300mm telelens die een beetje bruikbaar is uit de hand vraag ik me af. De 500 is weer te zwaar en groot voor dit werk.

Dan zijn we hem opeens kwijt: in een felle vlucht dook hij omhoog om in een oogwenk verdwenen te zijn. 'Dat was het dan', gaat even door me heen, maar nee, opeens zie ik hem hangen. In een paringswiel!! Wow, wat een kans! Met een adrenaline rush proberen we langzaam te benaderen, maar het wiel breekt al binnen enkele seconden op en een minuut later vliegt het mannetje weer heen en weer als voorheen. Arrrgggg! Alleen een paar foto's van veel te ver af, nog steeds niks bruikbaars. Maar wel gaaf, een paringswiel van deze geweldige soort.

Twee uur na aankomst is de situatie nog niet veel beter. Het beestje vliegt nog steeds onafgebroken fel heen en weer en hoewel ik inmiddels scherpe vluchtbeelden heb is het nog niet waar ik op gehoopt had. Het constant scherp zijn voor vliegbeelden begint zijn tol te eisen en zo langzamerhand begint het door te dringen dat we voor goede foto's misschien moeten wachten op de namiddag / avond, in de hoop dat het beestje dan iets rustiger wordt. We besluiten in de buurt een poeltje te bezoeken waar de specialiteit van Zeeland vliegt: de gaffelwaterjuffer. Een zuidelijke soort die pas sinds enkele jaren in Nederland gezien wordt en wel in Zeeland, dus een leuke bijvangst voor de soortenjager. Zeker aangezien ik alleen nog maar een saaie registratie heb van een mannetje die al weer jaren geleden op Sardinië genomen is. Ik rijd niet voor een juffertje naar Zeeland, maar als ik er dan toch ben...

De gaffelwaterjuffertjes waren door het warme weer heerlijk actief en meerdere tandems waren eitjes aan het afzetten. Dus plat op de buik in de stinkende Zeeuwse zeeklei en met de hand onder de camera precies aan het wateroppervlak bezig. Na heel wat klikwerk lukte het om een tandem mooi haaks op de camera te krijgen en zo zowel vrouwtje als mannetje mooi scherp vast te leggen. En zo kon ik onderstaande beeld maken van dit zeldzame waterjuffertje.

Ei-afzet in tandem bij de gaffelwaterjuffer (Coenagrion scitulum)
Gaffelwaterjuffertjes in tandem tijdens de ei afzet
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8 + 1.4 converter
  • 1/1600e @ F4.0
  • iso 100

Na een uurtje gaan we terug naar de zuidelijke glazenmaker. Maar bij aankomst zien we hem niet heen en weer vliegen. De spanning stijgt al weer, is hij vertrokken? Maar dan zie ik hem hangen, yes! Langzaam, langzaam bewegen om hem niet op te schrikken lukt het om dicht bij te komen en na meerdere uren dan uiteindelijk de buit binnen te halen. Een strakke registratie van deze prachtige soort. Fotografisch niet de meest spannende plaat, maar voor mij als libellen liefhebber en gezien het gedrag van dit exemplaar ben ik ontzettend blij met het eindelijk vast kunnen leggen van deze hemelsblauwe schoonheid. Bekijk vooral eens die prachtig gekleurde ogen en het subtiel blauw-gele borststuk. Wat een schoonheid!

Mannetje van de zuidelijke glazenmaker (Aeshna affinis)
Het mannetje van de zuidelijke glazenmaker in volle glorie
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8 + 1.4 converter
  • 1/1600e @ F4.0
  • iso 100

In de loop van de middag leek de patrouillevlucht wel iets langzamer te worden en het licht werd zachter, dus het leek er op dat er nog betere kansen gingen komen. Ook ging hij nog een paar keer hangen, maar liet zich niet meer zo goed benaderen als de eerste keer. De net iets tragere vlucht gaf betere kansen en soms bleef hij even iets verder van het riet af vliegen. De beste foto die ik in deze fase kon maken was het onderstaande beeld, waarin de blauwe ogen mooi afsteken tegen de opvallend witte neus van het dier.

Mannetje van de zuidelijke glazenmaker (Aeshna affinis)  in vlucht
Zuidelijke glazenmaker in vlucht
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8 + 1.4 converter
  • 1/1600e @ F4.0
  • iso 100

Niet veel later schoven er wolken voor de zon en waren de kansen verkeken: het licht nam af en direct veranderde het gedrag: het mannetje verliet zijn vaste patrouilleroute, vloog in grote snelheid het veld op en was met moeite nog enkele seconden al jagend boven het veld te volgen. Binnen een minuut was hij uit het zicht en was de dag toen echt ten einde. 5 uur rijden en 5 uur ter plaatse had ik nodig om twee foto's te kunnen produceren. We bezochten nog een ander plekje om wat leuke heidelibellen te spotten, maar het werd al gauw te donker en er kwamen zelfs donkere onweerswolken aandrijven om de warme, benauwde dag af te sluiten. De hoogste tijd om supertevreden huiswaarts te keren.