Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata)

De gevlekte orchis is een mooie slanke plant die verwant is aan algemene soortgenoten als de rietorchis en de brede orchis. Het gemakkelijkste verschil is dat de gevlekte orchis diepere inkepingen in de bloem lip heeft. Meestal is de bloem vrij contrastrijk getekend: een lichte, bijna witte basiskleur heeft donkere, paars roze tekening. Maar ook donkere bloemen met dezelfde kleur als de rietorchis komen voor. Soms is de plant ook te onderscheiden doordat het helmpje bovenop de bloem geen drie samen gevoegde blaadjes zijn, maar de middelste omhoog steekt in een punt.

Een ondersoort van de gevlekte orchis is de bosorchis: deze groeit meer in de schaduw en heeft vaak nog diepere inkepingen in de bloem lip. Daarnaast zijn de randen van de bloemen meer gerafeld. Volgens sommige systemen is de bosorchis een eigen soort.

In tegenstelling tot de rietorchis en de brede orchis groeit de gevlekte orchis ook prima op hele droge grond. Maar erg kritisch is de plant niet, want je kan ze op verschillende grondtypen en alle vochtigheidsgraden vinden. Van moeras en veen tot op kurkdroge kalkgraslanden. In Nederland vind je de gevlekte orchis het meeste in het oosten en zuiden van het land, vaak in vochtige blauwgraslanden. Soms kan de plant massaal in enorme aantallen voorkomen wat een prachtig gezicht is.